1917 – Koude rillingen

“There’s only one way this war ends: last man standing.”
Die zin van de officier uit 1917 komt binnen. Onwaarschijnlijk veel jonge mannen werden de dood ingejaagd. De loopgravenoorlog was mensonterend en huiveringwekkend. Het is amper te bevatten hoeveel soldaten er in de Eerste Wereldoorlog op gruwelijke wijze sneuvelden.
Je zult het me niet snel horen zeggen, maar 1917 van Sam Mendes moet je gezien hebben. Film- en geluidstechnisch is het een ongekend indringende film. Alles beweegt in één shot twee uur lang naar voren. De geluidseffecten duwen je je stoel in. Als je – net als ik – de film in Dolby Atmos beleeft, dan weet je amper wat je overkomt. Je ziet en hoort geen verhaal uit WO I, maar je zit er trillend en naar adem snakkend midden in.

Twee korporaals, Schofield en Blake, worden te voet op missie gestuurd. Ze moeten, door het uitvallen van de telefoonverbinding, persoonlijk de boodschap over zien te brengen dat 1600 Britse manschappen door de Duitsers in de val worden gelokt. Modder, kraters, lijken. Onbegaanbaar terrein, dode paarden en booby traps. Een apocalyptisch niemandsland. Het lijkt een onmogelijke opdracht. De oudere broer van Tom Blake zit in het regiment dat gewaarschuwd moet worden. Tom is er alles aan gelegen om de missie te volbrengen. Dan stort er een Duits vliegtuig neer. Je hart staat stil van het tafereel dat volgt. William Schofield staat er daarna alleen voor.

Oorlogen zijn absurd. Wat mensen elkaar aan kunnen doen is niet te bevatten. Van de Tweede Wereldoorlog kennen we veel films en boeken. Van de Eerste Wereldoorlog is stukken minder bekend. Deze film hakt er in. Hard, emotioneel en pijnlijk. Kameraadschap, doorzettingsvermogen en moed. Woorden doen geen recht aan deze film. Verbijsterend realiseer je je dat dit allemaal meer dan honderd jaar geleden is gebeurd. We hebben er niets van geleerd. We blijven oorlogen voeren. We moorden er jaar na jaar op los in deze wereld. Zullen we ooit wakker worden? Zullen we ooit tot het besef komen dat niets het doden van onze medemens rechtvaardigt?