Ik ben nogal eigenwijs. Hars van de Deense schrijfster Ane Riel is uitgebracht als psychologische thriller. In dat genre won ze met dit boek diverse prijzen. Hars blinkt weliswaar uit in onderhuidse spanning, maar is in mijn ogen geen thriller. Ik heb dit zeer indringende en bijzondere boek ondergebracht bij de literatuur. Ja, ik ben behoorlijk eigenwijs.
Het schiereilandje is verbonden met het grote eiland door een smalle strook genaamd de Hals. Dat kleine stukje land boven de Hals wordt ’t Hoofd genoemd. Slechts één boerderij staat daar. Die van Silas en Else Haarder en hun zonen Jens en Mogens. Buiten een leven in bijna-afzondering van dit gezin lijkt er weinig mis te zijn. Dan komt Silas te overlijden en zoekt Mogens zijn heil elders. Jens trouwt met de knappe Marie. Ze krijgen een tweeling: Liv en Carl. Dan begint het drama zich heel geleidelijk af te tekenen. De zesjarige Liv blijft als enige haar tweelingbroer zien, want in het echt is Carl op een trieste manier om het leven gekomen. Ook Else vertrekt noodgedwongen, maar keert later terug naar ’t Hoofd, Dat had ze beter niet kunnen doen. Kippenvel.
Allengs raakt vader Jens het spoor meer en meer bijster. De boerderij is op enig moment totaal onderkomen, gruwelijk smerig en van voor naar achter en van onder tot boven volgepropt met zooi en troep. Het stinkt er en het ongedierte zit overal. Marie komt haar bed niet meer uit en wordt zwaarder en zwaarder.
Jens zet de dood van Liv in scène want hij wil voorkomen dat ze van ’t Hoofd weggehaald zal worden. Liv zit vaak in een container om niet ontdekt te worden. Jens brengt valstrikken op het terrein aan. Niemand is meer welkom. De ontwikkelingen zijn huiveringwekkend als Liv onverwacht nog een zusje krijgt. Je haren staan overeind bij wat volgt. Ane Riel brengt het allemaal zo buitengewoon knap dat het verhaal geen moment onwaarschijnlijk is.
Liv is ondanks haar eenzaamheid, haar flippende vader en haar in bed wegzinkende moeder een bijzonder dapper en intens kind. Je gunt haar het allerbeste. Liv’s kinderlijke kijk op de gebeurtenissen, de brieven die haar moeder Marie in bed aan haar schrijft en de verdere beschrijvingen maken van Hars een subliem boek. Angstig, liefdevol en aangrijpend. In de titel zit het pijnlijkste verborgen. Zelfs voor de getormenteerde Jens Haarder voel je sympathie. De eigenaar van het restaurant op het eiland komt op ’t Hoofd. Niet zonder reden. Vier mensen op die akelige plek. Ineens zijn het er toch weer drie.
Hoewel Hars geen thriller is de ware zin des woord is, zit er veel psychologische spanning in. Hars is een aangrijpend verslag van hoe het leven kan lopen zonder dat je ergens echt schuldig aan bent. Het boek raakt je tot in je ziel. Het einde is overdonderend. Liv redt het verklap ik maar. Op een prachtige en hartverscheurende manier. Een fascinerende en schitterend geschreven roman.